Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kole

CO TO JEST DYSLEKSJA ?

 

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju intelektualnym. Wynikają one - najogólniej rzecz biorąc - z zakłóceń w rozwoju dziecka: czynności mowy, spostrzegawczości, pamięci słuchowej i wzrokowej, ruchu, koncentracji, orientacji przestrzennej i w schemacie ciała czy też rozróżniania kierunków na płaszczyźnie.

 

 

 

Trudności te mogą przyjmować różną postać:

 

• dysleksji właściwej: specyficznych trudności w czytaniu,

 

• dysgrafii: trudności w opanowaniu poprawnego poziomu pisania,

 

• dysortografii: trudności w stosowaniu zasad poprawnej pisowni- dotyczy to nie tylko wąsko rozumianej ortografii.

 

Dysleksji nie można rozpoznać u dzieci:

 

• z inteligencją niższą niż przeciętną,
• z niepełnosprawnością umysłową,
• z niedosłuchem i niedowidzeniem,
• z chorobami neurologicznymi, takimi jak epilepsja, mózgowe porażenie dziecięce,
• po urazach głowy lub zapaleniu opon mózgowych,
• zaniedbanych środowiskowo.

 

Dzieci z wymienionych grup mogą mieć podobne trudności w czytaniu i pisaniu, ale przyczynytych kłopotów mają inne źródła i nie można wówczas mówić o dysleksji. Symptomem dysleksji nie jest również niska motywacja do nauki, może one jedynie stanowić przyczynę trudności w uczeniu się. Badania wykazują, że od 10 do 15 % uczniów ma specyficzne trudności w uczeniu się , w tym 3 do 4 %  to przypadki dużego nasilenia dysleksji, które określa się mianem głębokiej postaci dysleksji.

 

CZY KAŻDY, KTO MA PROBLEMY Z OPANOWANIEM TECHNIKI CZYTANIA I PISANIA JEST DYSLEKTYKIEM ?

 

Z całą pewnością NIE !, ale żeby się upewnić co jest przyczyną występujących u ucznia trudności, należy go bacznie obserwować. I tak pierwszymi osobami, które mogą zauważyć coś niepokojącego w rozwoju swojego dziecka są rodzice.

 

Już w wieku przedszkolnym można rozpoznać objawy, które cechują dzieci z tak zwanego ryzyka dysleksji.

 

Objawy :

 

Wiek przedszkolny (3-5 lat): objawy "ryzyka dysleksji"

 

• opóźniony rozwój ruchowy, trudności z utrzymywaniem równowagi, koordynacją ruchów, niechęć do zabaw ruchowych,
• mała sprawność ruchowa rąk podczas czynności samoobsługowych, rysowania (rysunki na słabym poziomie, niechęć do rysowania),
• opóźniony rozwój mowy, trudności z wypowiadaniem złożonych słów, zapamiętywaniem nazw lub szeregów nazw np. pór roku, posiłków.

 

Następnie obawy rodziców mogą potwierdzić nauczyciele, którzy znają problematykę specyficznych trudności w uczeniu się i ich symptomy.

 

Klasa "O" (6-7 lat):

 

• trudności z wymową (przekręcanie słów), wadliwa wymowa, błędy gramatyczne,
• trudności z zapamiętywaniem wierszyków i piosenek,
• trudności z odróżnianiem podobnych głosek, z wydzielaniem sylab i głosek ze słów
  oraz łączeniem ich w słowa (analizą i syntezą sylabową i głoskową),
• niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem figur, wzorów i "szlaczków",
• trudności z układaniem obrazków z elementów według wzoru,
• oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki, nogi itp.,
• trudności w nauce czytania (realizacji programu klasy "O").

 

Wiek młodszy szkolny (I-III klasa):

 

• utrzymywanie się powyższych objawów zaburzeń i trudności w uczeniu się,
• trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, szeregów nazw (dni tygodnia, miesięcy), tabliczki mnożenia, dat, zapisywania liczb wielocyfrowych,
• mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g, m-n, l-ł-t, m-w),
• mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym dźwiękowo (d-t, g-k, z-s),
• opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter, sylab oraz rozdzielanie wyrazów,
• trudności z pisownią zmiękczeń, głosek nosowych,
• brzydkie pismo i rysunek.

 

Wiek starszy szkolny (pow. klasy IV i szkoła średnia):

 

• trudności w czytaniu często zmniejszają się lub ustępują,
• trudności w pisaniu mogą ograniczać się głównie do błędów ortograficznych,
• trudności mogą uogólnić się na inne przedmioty np. języki obce

 

Jeżeli wyżej wymienione symptomy oraz trudności w pisaniu i czytaniu utrzymują się u dzieci w klasie drugiej pomimo pomocy udzielanej przez rodziców w domu i właściwej pracy nauczyciela w szkole, należy przeprowadzić badania diagnostyczne w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, w celu stwierdzenia, co jest przyczyną owych zaburzeń. Jedną z nich może być właśnie dysleksja.

 

Rodzice sami, z własnej inicjatywy lub po konsultacji z nauczycielem, aby rozwiać swoje wszelkie wątpliwości mogą zgłosić się z dzieckiem do poradni.

 

Tu w celu określenia przyczyn problemów uczeń zostaje umówiony na wizytę do psychologa, który podczas spotkania:

 

• przeprowadza z rodzicami wywiad na temat rozwoju dziecka,
• określa ogólną sprawność intelektualna dziecka oraz sprawdza rozwój funkcji percepcyjno – motorycznych warunkujących prawidłowy przebieg procesu uczenia się.

 

Po wizycie u psychologa uczeń spotyka się z pedagogiem, który po uszczegółowieniu problemu sprawdza:

 

• podstawowe wiadomości ucznia z zakresu gramatyki oraz znajomości zasad pisowni,
• technikę czytania i sposób rozumienia treści czytanych przez dziecko tekstów i poleceń,
• poziom rozwoju słuchu fonemowego,
• poprawność pisania.

 

I tak na podstawie obszernej diagnozy określa się przyczynę występujących u ucznia trudności. Jest to wstępny etap, po którym proponuje się terapię, mającą na celu usprawnianie zaburzonych a ujawnionych w trakcie postępowania diagnostycznego funkcji.

 

Tak więc "dysleksja to nie zwolnienie z pracy, a skierowanie do niej"- zgodnie z dewizą pani prof. Marty Bogdanowicz, którą pozwoliłam sobie tu zacytować.

 

Tylko dodatkowe ćwiczenia i systematyczna i długotrwała praca rodzica i ucznia mogą zminimalizować trudności.

 

Dzięki zdecydowanym postawom wielu rodziców, którzy broniąc praw swoich dzieci poszukali pomocy w różnego typu poradniach, wiele dzieci zdiagnozowano i objęto specjalistyczną opieką, a rozpoznanie dysleksji i dostosowana do ich dysfunkcji pomoc umożliwia wielu wartościowym uczniom kontynuowanie nauki.

 

Jest jednak i druga strona medalu – część uczniów ( niekiedy z pomocą swych rodziców ) próbuje zdobyć opinię o dysleksji, licząc tylko na związana z tym taryfę ulgową na egzaminach. Nie ćwiczą, nie starają się pracować nad swoimi problemami. Skutek jest taki, że wiele kłopotów z dysleksją, które zdołaliby pokonać, będzie im utrudniało dorosłe życie.

 

Warto przeczytać:

 

• Bogdanowicz M.: „O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w pisaniu i czytaniu”,
• Bogdanowicz M., Adryjanek A.: „Uczeń z dysleksją w szkole”,
• Brejniak W.: „Dysleksja”,
• Rentflejsz – Kuczyk A.: „Jak pomóc dzieciom dyslektycznym – poradnik dla nauczycieli i rodziców”.

  Opracowała:

Katarzyna Kokocińska

                                                                                      Pedagog PPP w Kole