Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kole
Czy usuwać trzeci migdałek
Migdałki podniebienne przerastają w wyniku stanów zapalnych i są dobrze widoczne przy oglądaniu gardła.
Trzeciego migdałka (tj. gardłowego) nawet powiększonego, nie możemy jednak zobaczyć oglądając gardło czy nos, ponieważ znajduje się on za tylną częścią naszego nosa w miejscu, gdzie jama nosowa przechodzi w gardło.
U małych dzieci jest on ważny, jako część układu odpornościowego, dlatego unika się jego usuwania do 2-3 roku życia. U starszych dzieci, migdałek traci swoją rolę dla odporności a w okresie dojrzewania ostatecznie zanika.
Występowanie: Rozrost tkanki adenoidalnej (tzn. "trzeci migdałek") postępuje zwykle miedzy l a 5 rokiem życia. Jej wielkość utrzymuje się mniej więcej na stałym poziomie miedzy 6-12 rokiem życia i stopniowo zaczyna zanikać po 12-13 roku życia. Patologiczne powiększenie trzeciego migdałka występuje najczęściej między 3 a 6 rokiem życia.
Przyczyny choroby: Do czynników sprzyjających przerostowi migdałka gardłowego należy:
· predyspozycja rodzinna (przerosty tkanki adenoidalnej u rodziców czy u rodzeństwa)
· częste infekcje górnych dróg oddechowych
· przebyte niektóre choroby zakażane ( np. odra. płonica )
· alergia
Objawy przerostu trzeciego migdałka:
- oddychanie przez usta - dziecko ma stale otwartą buzię ,
- chrapie w nocy, pojawiają się okresy bezdechu,
- częste infekcje dróg oddechowych, przedłużające się stany kataralne,
- nawracające zapalenia uszu,
- niedosłuch,
- okresowe bóle głowy,
- brak apetytu,
- zmiany w zachowaniu dziecka: staje się zmęczone, apatyczne, senne,
- ma trudności z nauką w szkole,
- zmiana brzmienia głosu.
Pojawienie się już dwóch lub trzech powyższych objawów wskazuje na przerost trzeciego migdałka i wymagakonsultacji laryngologicznej.
Leczenie może by zachowawcze (podanie leków) lub operacyjne – adenotomia (wycięcie ).O tym, który sposób leczenia będzie w danym przypadku najlepszy musi zadecydować lekarz laryngolog. Jeżeli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne, konieczny jest zabieg operacyjny.
Należy podkreślić, że operacja usunięcia trzeciego migdałka po trzecim roku życia nie osłabia odporności dziecka, a często daje wyraźną poprawę stanu ogólnego - dziecko przestaje chorować i miejscowego - udrażnia się nos, poprawia się stan słuchu.
Niewskazane jest wycinać trzeci migdałek w przypadku:
- zbyt krótkiego podniebienia miękkiego
- występowania rozszczepu podniebienia miękkiego u dziecka
Powikłania związane z przerostem trzeciego migdałka:
1. zaburzenia drożności nosa i zmiana toru oddechowego z szeregiem konsekwencji:
· częste nawracające infekcje dróg oddechowych (oddychanie przez usta,
a w konsekwencji wysychanie i zmniejszenie miejscowej odporności błon śluzowych gardła, krtani i tchawicy; zaleganie i ciekanie zakażonej wydzieliny, objawiające się często porannym kaszlem i przykrym zapachem z ust)
· zapalenia zatok (zaburzenie pasa śluzu i zaleganie wydzieliny, częstym objawem
są bóle głowy)
· zapalenia ucha środkowego (blokada trąbek słuchowych, zaleganie zakażonej
wydzieliny)
· wyłączenie funkcji czuciowej (upośledzenie lub zniesienie reakcji na zapachy)
i obronnej nosa (nawilżanie, ogrzewanie i oczyszczanie powietrza)
· zaburzenia ssania u niemowląt i problemy przy spożywaniu posiłków u starszych dzieci (przerwy i męczenie się w czasie jedzenia, czasem wymioty), często odczytywane przez otoczenie jako brak apetytu, prowadzące do gorszego przyrostu masy ciała i ogólnego rozwoju
· zmiany zapalne i ropne okolicy otworów nosowych i okolicznej skóry (ciągły wyciek drażniącej wydzieliny) .
· wada zgryzu w wyniku zmian w kształcie kości twarzy, głownie szczęki .
· płaska, słabo rozwinięta klatka piersiowa (wynik przewlekłego, płytkiego
oddychania), skłonność do garbienia się
· nawracające lub przewlekłe zapalenia spojówek (przenoszenie się stanu zapalnego
z nosa przez kanaliki nosowo-łzowe)
2. zaburzenia słuchu (niedosłuch) - ucisk powiększonych migdałków na trąbki słuchowe
3. zaburzenia mowy (mowa nosowa, matowa, czasem jąkanie się i zacinanie)
4. zespół bezdechów sennych i jego konsekwencje (niedotlenienie mózgu, niespokojny
sen, zmęczenie, niewyspanie, drażliwość ,nadpobudliwość ,trudności w nauce,
moczenie nocne).
Odpowiednio wczesne leczenie przyczynia się do cofnięcia zmian chorobowych i zapobiega utrwaleniu się powikłań .
Po zabiegu operacyjnym dziecko wymaga opieki logopedycznej, mającej na celu wykorzenienie złych, utrwalonych w czasie choroby nawyków - głownie chodzi o przywrócenie właściwego toru oddychania.
Bibliografia:
l. A.Bogusławska-Wilczyńska (dr n.med.spec.laryngolog-foniatra)
„Trzeci migdałek - czy należy go usuwać” - artykuł z Internetu
2. M. Mieszkowicz (neurologopeda)
„Przerost migdałka gardłowego ” - artykuł z Internetu
Opracowała
mgr Halina Nuszkiewicz
logopeda