Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kole

Wędzidełko podjęzykowe

Mowa jest jednym z najważniejszych aspektów ludzkiego życia. Dzięki
niej ludzie komunikują się ze sobą wyrażając swoje odczucia, pragnienia,
emocje itp. Prawidłowy rozwój mowy jest ogromnie ważny w całym procesie
edukacji, gdyż wpływa na ogólny rozwój dziecka. Niestety jak wskazują
badania, zaburzenia mowy są coraz bardziej powszechne. Jednym z powodów
tego problemu może być skrócone wędzidełko podjęzykowe. Jest to najczęściej
spotykana wada anatomiczna jamy ustnej.

„Wędzidełko podjęzykowe to miękki twór włóknisty, pokryty błoną
śluzową, łączący w linii środkowej dolną powierzchnię języka z dnem jamy
ustnej.” („Słownik logopedyczny” E.M. Styczek). Uwidacznia się przy
podniesieniu języka do podniebienia. Prawidłowo rozwinięte pozwala na
dotarcie czubkiem języka w każdy zakątek jamy ustnej. Zdarza się jednak, że
wędzidełko jest zbyt krótkie (ankyloglossia). Może wtedy ograniczać ruchy
języka na boki i ku przodowi co powoduje niemożność dotknięcia koniuszkiem
języka do łuków zębowych. Może też utrudniać wytworzenie prawidłowego
brzmienia głosek szumiących (sz, ż, cz, dż) oraz głoski „r”.
Aby sprawdzić czy wędzidełko podjęzykowe jest prawidłowe, można
wykonać prostą próbę. Należy język wyciągnąć na zewnątrz jamy ustnej i
sprawdzić jaki przyjmuje on kształt. Jeśli czubek języka jest wcięty w środku
(przypomina serduszko) można domniemywać, że wędzidełko jest zbyt krótkie.
Przy prawidłowej długości wędzidełka język przyjmuje kształt owalu.
W sytuacji skróconego wędzidełka można spróbować rozciągnąć je ćwiczeniami
i masażem lub po konsultacji z laryngologiem czy chirurgiem podciąć je
(frenotomia).
Ćwiczenia:
- unoszenie języka do górnych zębów i górnej wargi,
- wysuwanie języka na brodę,
- oblizywanie warg czubkiem języka,
- „liczenie” dolnych i górnych zębów,
- przesuwanie czubka języka od jednego do drugiego kącika ust,
- "nabieranie" czubkiem języka drobniutkich cukierków z talerzyka.
Jeśli chodzi o zabieg frenotomii, który w niejednym przypadku okazuje się
niezbędny, należy go wykonać jak najszybciej. Nie jest on może przyjemny dla
dziecka ale też mało bolesny i trwa chwilę. Zabieg podcięcia wędzidełka jest
istotny, ponieważ wada ta może powodować u najmłodszych dzieci zaburzenia
ssania oraz połykania, transport pożywienia jest również niewłaściwy, a u
starszych dodatkowo problemy artykulacyjne.
Nie oznacza to jednak, że po wykonanym zabiegu zaburzone głoski będą od
razu realizowane prawidłowo. Zwiększy się co prawda ruchomość języka ale
należy go usprawniać. Ćwiczenia języka należy rozpocząć w ciągu trzech dni po
podcięciu wędzidełka. Muszą być one wykonywane systematycznie, najlepiej
kilkakrotnie w ciągu dnia. Widoczne efekty motywują do dalszej pracy.
Podsumowując, nie należy lekceważyć żadnych nieprawidłowości w
budowie narządów artykulacyjnych naszych dzieci. W razie sytuacji
niepokojących warto zawsze zasięgnąć opinii specjalisty.


Opracowała
mgr Patrycja Gralińska - logopeda